Onderzoek lectoraat
Onderzoeker Wouter Modderkolk van het lectoraat Waarde(n) van Vrijeschoolonderwijs ging met het werkveld op zoek naar antwoorden, samen met vijftien vrijeschoolleraren en leidinggevenden. Het doel was om met elkaar te spreken over de vraag of intentie, handelen en organisatie rondom toetsing wel op elkaar aansluiten.

Summatief versus formatief toetsen
In het NRC van 3 november stelt onderzoeker Lisa Akerboom dat het huidige cijfersysteem op de meeste basisscholen funest is voor het leerproces en zelfbeeld van kinderen. Zij pleit voor een meer summatief onderwijs, met nauwelijks beoordelingen en cijfers, waar de nadruk ligt op het leerproces (summatief versus formatief). Zowel leerling als docent verzamelen daarbij doorlopend feedback met doelgerichte vervolgacties om de stof eigen te maken.

Uitkomst
De gezamenlijke ervaring schetst een beeld dat in de praktijk leraren te veel sturen op de meetbare ontwikkelingsdoelen (voornamelijk de kwalificerende), en dat minder meetbare ontwikkelingsdoelen (het socialiserende en het subjectiverende) minder in beeld waren. Wouter Modderkolk vertelt: "Vanuit de drieslag intentie, (onderwijs)ontwerp en handelen, hebben we gekeken naar de praktijk. Het gesprek dat we voerden raakte uiteindelijk alle gebieden. Steeds weer is het van belang om met elkaar stil te staan om samen te kijken of ons handelen wel congruent is met onze intentie. We toetsen te veel, maar zien de leerling te weinig."

Deelnemers zien graag een duidelijk geformuleerde visie op toetsen in het (vrijeschool) onderwijs, waarbij de processen van toetsen en evaluatie meer recht doen aan de brede pedagogische opdracht van het (vrijeschool) onderwijs. Toetsen, niet zozeer vanuit een behoefte aan controle, maar vanuit de intentie goed onderwijs te verzorgen, waarbij we de leerling waarnemen en ondersteunen in een brede ontwikkeling