Vrijeschool oprichten

Bij de oprichting van een vrijeschool komt veel kijken. Daarom hebben wij een handreiking geschreven. Dat document laat verschillende routes zien voor de oprichting van een vrijeschool en welke inzet daarvoor nodig is. Ook geeft de handreiking inzicht in de haalbaarheid van een initiatief.

De handreiking is geen vastliggend stappenplan want ieder initiatief is anders. Zo heeft iedere initiatiefgroep zijn eigen kwaliteiten en zijn er verschillen in gemeentelijke regels. Het document vat de ervaringen samen van eerdere initiatiefgroepen en nieuwe vrijescholen met onderwijsbekostiging.

De handreiking initiatieven geeft inzicht in de haalbaarheid van bepaalde wensen van de betrokkenen bij initiatiefgroepen voor vrijeschoolonderwijs en in wat er komt kijken bij het oprichten van een vrijeschool. Het document is gebaseerd op ervaringen van vrijescholen met rijksbekostiging en is ook bedoeld voor deze doelgroep.

De handreiking is een richtlijn, geen verplicht stappenplan. Ieder initiatief is anders, iedere initiatiefgroep heeft zijn eigen specifieke kwaliteiten, iedere situatie is anders door regionale en gemeentelijke verschillen. Het document vat samen wat andere initiatiefgroepen en scholen hebben geleerd van hun traject.

De oprichtingsfasen en -routes
Het document is opgedeeld in de drie fasen die een initiatief in het algemeen zal doorlopen. Gemiddeld beslaat de periode van het begin van een initiatief tot aan het ontvangen van de eerste leerlingen en lessen zo’n vijf jaar, maar dit kan variëren.

In de inleiding van de handreiking leest u over de toenemende belangstelling voor vrijeschoolonderwijs, over de Vereniging en over vrijeschoolonderwijs.

Daarna onderscheiden we een aantal fasen in de aanloop naar de oprichting van een nieuwe vrijeschool:

De eerste fase is de initiatieffase, waarin wordt onderzocht of de wens om een vrijeschool te starten haalbaar is. De Vereniging heeft als streven om initiatieven zich te laten doorontwikkelen tot een volledige school.

We beschrijven vier verschillende routes uit de praktijk om een vrijeschool te starten:

1. stichten nieuwe school via een aanvraag bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (voortaan: DUO);
2. starten als dependance van een bestaande vrijeschool;
3. starten onder regulier bestuur, als afdeling/leerlijn van een bestaande school;
4. het oprichten van een tienercollege.

Vervolgens gaat het in de planningsfase om het ‘wat’ en ‘hoe’ van een vrijeschoolinitiatief. De betrokkenen werken aan het verwezenlijken van hun wensen en plannen. Ook praktische kanten als afspraken rond samenwerking, rolverdeling en financiën komen aan de orde.

In de realisatiefase gaat de school officieel van start. In deze fase zijn onder meer van belang: het uitvoeren en regelen van allerlei praktische zaken, de afronding van taken van de initiatiefgroep en het (aspirant-)lidmaatschap van de Vereniging.

De handreiking is er voor initiatiefgroepen en vrijescholen in Nederland die (aspirant-)lid zijn van de Vereniging van vrijescholen of dat later willen worden. Om de handreiking te ontvangen, stuur je ons een mail.

Initiatiefgroepen en nieuwe vrijescholen hebben vaak behoefte aan ondersteuning. Sietske van Poelgeest is sinds half mei onze adviseur initiatiefgroepen & nieuwe scholen. Zij zorgt ook dat initiatieven en nieuwe scholen met elkaar in contact komen en organiseert regelmatig bijeenkomsten.