Antroposofie & Islam
Ze reflecteert op de unieke benadering van het vrijeschoolonderwijs, de viering van jaarfeesten, en de verrassende overeenkomsten die ze ontdekte tussen antroposofie en de islam. Haar verhaal belicht de kracht van verbinding en de waarde van een inclusief onderwijs, waarin kinderen opgroeien met respect voor elkaar en de wereld om hen heen.
Past de vrijeschool bij ons?
De eerste vraag die mensen mij stellen als zij horen dat mijn dochter op de vrijeschool zit, ondanks onze geloofsovertuiging, is of ik zelf vrijeschoolonderwijs heb genoten toen ik opgroeide. Nee. Pas toen de antroposofische kinderopvang zo fijn voelde, en ik meer overeenkomsten dan verschillen zag in vergelijking met onze levensvisie, ben ik op onderzoek uitgegaan of de vrijeschool ook zo goed bij ons zou passen. Welke ruimte is er voor andersdenkenden? En hoe zit dat precies met de jaarfeesten?
Datgene wat het vrijeschoolonderwijs het meest onderscheidt van regulier onderwijs is waarschijnlijk de viering van jaarfeesten, welke zijn gebaseerd op het esoterische christendom, en die wezenlijk afwijken van islamitische vieringen. Een van de grote verschillen is bijvoorbeeld dat Jezus een andere rol heeft in de islam, als zijnde profeet, en niet als de zoon van God, zoals in het christendom gesteld wordt. Maar hoewel heiligen die worden gevierd (bijvoorbeeld de moedige Sint Michael en Sint Maarten vol naastenliefde) geen plek kennen binnen de islam, hebben de diepere betekenissen van hun verhalen een universele boodschap. Hoewel die boodschap anders wordt uitgedragen komen ook in hun eigen vorm terug binnen de islam. Daarbij heeft mijn dochter het ontzettend getroffen met een juffie die openstaat voor haar achtergrond. Zo hebben zij in juli stilgestaan bij het Offerfeest, de belangrijkste islamitische viering, door middel van een prachtig verhaal over een zwerm vogels die op reis gingen naar het Licht.
Wanneer je verder kijkt naar de manieren waarop antroposofie en islam geleefd worden, dan zijn er meer overeenkomsten dan dat je in eerste instantie zou denken. De meest opvallende overeenkomst is voor mij ‘de Zevens’. Een eeuwenoude islamitische uitspraak over de opvoeding van kinderen luidt:
Speel met hen in de eerste zeven jaar (van hun leven), onderwijs hen in de zeven jaar daarna, en adviseer hen in de volgende zeven jaar en daarna.Ali ibn Abi Talib
Deze verdeling zie je ook terug in de antroposofische pedagogie.
Daarnaast zie je in beide werelden dat waarden en normen belangrijk zijn. Niet enkel ten opzichte van een ander, maar ook zeker ten opzichte van de natuur. Een Nederlandse islamgeleerde, Abdulwahid van Bommel, verwoordde het op een wonderlijke manier: “De natuur laat Allah’s waarheid zien. Haar nut en pracht laten zien hoe mooi Zijn Schepping is. Als je dat kan zien, is kijken net een gebed. … Allah heeft ons tot beheerders over de natuur op aarde gemaakt. In liefde en dank maken we daarom gebruik van alles wat op aarde is.” Op deze manier is zelfs het zingen van de vogels, en het kraaien van de haan bij zonsopgang, een herinnering aan God: dhikrAllah.
Het continu bewustzijn van God, taqwa, is een eigenschap waar elke moslim naar streeft. Dit komt ook terug in de opvoeding en de realisatie wat belangrijk is voor dat wat men als ouder achterlaat op deze wereld en meeneemt naar het hiernamaals. Het was dit bewustzijn dat mij deed nadenken over wat ik voor mijn dochter wens en wat ik voor haar van belang acht, nu en in de rest van haar leven. Hoe wordt zij een goed mens? Dat geeft meteen ook mijn antwoord op de vraag waarom een moslimouder voor de vrijeschool kiest: Wij hebben voor de vrijeschool gekozen om onze dochter te helpen de beste persoon, en daardoor ook moslim, te worden die zij potentieel kan zijn.
Boekentips
Koran voor Kinderen (deel 1 en 2) door Abdulwahid van Bommel
Wij vertellen je het mooiste verhaal door Farouk Achour en Senad Alic
Kinderen van Adam door Petra van Helden
The Islamic Year: Surahs, Stories and Celebrations door Noorah al-Gailani
Neem ook een kijkje op Instagram: Islamic.Waldorf of op Facebook: Antroposofie & Islam
